نوع و ظرفیت کاری که در اتاق های تمیز انجام می شود، بر اساس یک سری استانداردهایی که تعیین شده، جلو می رود. شرایط محیطی از جمله بارهای گرمایی (انرژی مورد نیاز برای نگه داشتن دمای معین اتاق)، دما، فشار و رطوبت را باید کنترل شود زیرا در طراحی اتاق تمیز نقش دارند.
اتاق تمیز صنعتی امروزی باید استانداردهای سختگیرانه ای را برای کنترل آلاینده ها و ذرات معلق رعایت کنند. این استانداردها بر اساس صنعت متفاوت می باشند.
بسیاری از صنایع برای این که بتوانند محصولات عاری از کثیفی و آلودگی باکتریایی تولید کنند وابسته به اتاق های تمیز هستند؛ آنها طبق استانداردهای بین المللی خاص ساخته شده اند. همچنین آنها در آزمایشگاه های تحقیقاتی، تأسیسات آزمایش و سایر محیط هایی که به شرایط استریل نیاز دارند، ظاهر می شوند.
طراحی و ساخت اتاق تمیز یک فرآیند پیچیده و تخصصی است که باید توسط متخصصان مجرب انجام شود. اتاق های تمیز محیط هایی هستند که برای تولید مواد حساس به آلودگی طراحی شده اند. این اتاق ها در صنایع مختلفی مانند داروسازی، صنایع غذایی، میکروالکترونیک و هوافضا استفاده می شوند.
مراحل طراحی اتاق تمیز
مراحل طراحی و ساخت اتاق تمیز به شرح زیر است:
مرحله 1: مشخصات طراحی
در این مرحله، مشخصات طراحی اتاق تمیز بر اساس نیازهای کاربر و الزامات استانداردهای اتاق تمیز تعیین می شود. برخی از عوامل مهمی که باید در این مرحله در نظر گرفته شوند عبارتند از:
- کلاس اتاق تمیز: کلاس اتاق تمیز نشان دهنده سطح آلودگی مجاز در هوا است. کلاس های اتاق تمیز از کلاس 1000 تا کلاس 10000000 بر اساس تعداد ذرات معلق در هوا در هر فوت مکعب هوا طبقه بندی می شوند.
- کاربری اتاق تمیز: کاربری اتاق تمیز بر طراحی و ساخت اتاق تمیز تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، اتاق های تمیز مورد استفاده در صنایع داروسازی باید دارای ویژگی های خاص و دقیق تری نسبت به اتاق های تمیز مورد استفاده در صنایع غذایی باشند.
- اندازه اتاق تمیز: اندازه اتاق تمیز بر هزینه ساخت اتاق تمیز تأثیر می گذارد.
- بودجه: بودجه ساخت اتاق تمیز بر طراحی و ساخت اتاق تمیز تأثیر می گذارد.
بیشتر بخوانید | بررسی بررسی استانداردهای اتاق تمیز
مرحله 2: طراحی اولیه
در این مرحله، طرح اولیه اتاق تمیز بر اساس مشخصات طراحی تهیه می شود. طرح اولیه باید شامل تمام اطلاعات لازم برای ساخت اتاق تمیز باشد، مانند:
- نقشه های معماری
- نقشه های تأسیسات
- مشخصات مواد و مصالح
مرحله 3: تأیید طراحی
در این مرحله، طرح اولیه اتاق تمیز توسط کاربر و سایر ذینفعان تأیید می شود. این امر اطمینان حاصل می کند که طرح مطابق با نیازهای کاربر و الزامات استانداردهای اتاق تمیز است.
مرحله 4: ساخت
در این مرحله، اتاق تمیز بر اساس طرح تأیید شده ساخته می شود. ساخت اتاق تمیز شامل مراحل مختلفی مانند:
- آماده سازی محل
- نصب سازه
- نصب تأسیسات
- نصب تجهیزات
مرحله 5: راه اندازی
در این مرحله، اتاق تمیز برای استفاده آماده می شود. راه اندازی اتاق تمیز شامل مراحل مختلفی مانند:
- آزمایش تجهیزات
- تنظیم تأسیسات
- آموزش پرسنل
مرحله 6: نگهداری
اتاق های تمیز باید به طور منظم برای اطمینان از عملکرد صحیح نگهداری شوند. نگهداری اتاق های تمیز شامل مراحل مختلفی مانند:
- تمیز کردن
- تعویض فیلترها
- تعمیر و نگهداری تجهیزات
عوامل مهم در طراحی اتاق تمیز
در طراحی اتاق تمیز، عوامل مختلفی باید در نظر گرفته شوند. برخی از عوامل مهم عبارتند از:
- کنترل آلودگی: کنترل آلودگی از مهمترین عوامل در طراحی و ساخت اتاق تمیز است. این امر از طریق استفاده از فیلترهای هوای HEPA و ULPA، کنترل فشار و جریان هوا و استفاده از مواد و مصالح مناسب انجام می شود.
- ایمنی: ایمنی کارکنان و محصولات تولیدی از دیگر عوامل مهم در طراحی و ساخت اتاق تمیز است. این امر از طریق استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب و طراحی ایمن اتاق تمیز انجام می شود.
تعریف مختصر از اتاق تمیز
اتاق های تمیز فضاهای سرپوشیده ای هستند که به طور خاص ساخته می شوند. البته اتاق تمیز به اتاقی گفته می شود که تمام عوامل باکتری و بیماری زا وجود نداشته باشد.
همچنین تولید ذرات معلق باید به حداقل خود برسد. از طرفی دیگر دما، رطوبت و فشار در صورت لزوم باید کنترل شود. برای جلوگیری از آلودگی محصول و محیط، باید رویه های دقیقی رعایت شود.
به همین دلیل باید نرخ و جهت جریان هوا، فشار، دما، رطوبت، ذرات معلق در هوا و شمارشگر ذرات زنده، مطابق با مقررات تنظیم باشند. معمولا بیشترین جا به جایی آلودگی توسط پرسنل رخ می دهد.
در نتیجه باید تجهیزات اتاق تمیز به گونه ای باشد که بتواند این آلودگی را کاهش دهد.
اهمیت استفاده از طراحی اتاق تمیز در صنایع
اتاق تمیز در صنایع گوناگون استفاده می شود. اولین بار در ساعت سازی سوییس از این ایده استفاده شد. آنها محیط کار خود را عاری از هرگونه آلودگی و باکتری می کردند و قوانین سختگیرانه ای برای کار کردن کارکنان خود درست کردند.
امروزه اتاق های کلین روم دیگر یک اتاق با دیوار و سقف نیست. بلکه از ابزار و تجهیزات پیشرفته تری استفاده می کنند. از وسایل های اتاق تمیز می توان به دوش هوا و هواساز اشاره کرد.
این ابزارها کمک می کنند تا ورود باکتری ها به حداقل خود برسد.
در صنایع داروسازی، غذایی، بیوتکنولوژی و صنایع شیمیایی از اتاق تمیز استفاده می کنند. اهمیت استفاده از اتاق توزین به قدری بالا است که کارکنان نیز باید قوانین آن را رعایت کنند؛ وگرنه می تواند روی نتیجه نهایی محصول تاثیر منفی بگذارد.
در زیر اهمیت اتاق تمیز در صنایع مختلف را مشاهده می کنید:
طراحی اتاق تمیز در صنعت داروسازی
مهمترین صنعتی که از اتاق تمیز استفاده می کند، صنعت داروسازی است. تولید محصولات پزشکی و ساخت تجهیزات فناوری از چنین اتاق هایی بیرون می آيد.
طراحی اتاق تمیز در صنعت شیمیایی
تولید گازهای شیمیایی برای استفاده های کشاورزی و پزشکی در اتاق های تمیز ساخته می شود.
هدف از طراحی اتاق تمیز چیست؟
هدف از طراحی اتاق تمیز ایجاد محیطی است که در آن تعداد ذرات معلق در هوا به حداقل برسد. این امر برای تولید محصولات حساس به آلودگی، مانند داروها، تجهیزات پزشکی و نیمه‌رساناها، ضروری است.
در طراحی اتاق تمیز، عوامل مختلفی باید در نظر گرفته شود، از جمله:
- نوع محصول تولیدی
- سطح آلودگی قابل قبول
- بودجه
- الزامات قانونی
با توجه به این عوامل، طراحی اتاق تمیز باید شامل موارد زیر باشد:
- انتخاب مواد مناسب برای ساخت اتاق تمیز
- استفاده از سیستم تهویه مطبوع برای کنترل دما، رطوبت و فشار هوا
- استفاده از فیلترهای هوا برای حذف ذرات معلق در هوا
- استفاده از تجهیزات کنترل آلودگی برای جلوگیری از ورود آلودگی به اتاق تمیز
طراحی اتاق تمیز یک فرآیند پیچیده است که باید توسط متخصصان انجام شود. با طراحی صحیح، می توان از تولید محصولات با کیفیت بالا و بدون آلودگی اطمینان حاصل کرد.
در اینجا برخی از اهداف خاص طراحی اتاق تمیز آورده شده است:
- کنترل آلودگی هوا: اتاق تمیز باید از ورود ذرات معلق در هوا، مانند گرد و غبار، میکروب ها و آئروسل ها، جلوگیری کند.
- کنترل دما و رطوبت: دما و رطوبت هوا باید در محدوده مشخصی نگه داشته شود تا از عملکرد صحیح تجهیزات و مواد تولیدی اطمینان حاصل شود.
- کنترل فشار هوا: فشار هوا در اتاق تمیز باید بالاتر از فشار هوا در محیط خارج باشد تا از ورود آلودگی از محیط خارج به داخل اتاق تمیز جلوگیری شود.
- کنترل ارتعاش: ارتعاش می تواند بر کیفیت محصولات تولیدی در اتاق تمیز تأثیر بگذارد. بنابراین، باید از ایجاد ارتعاش در اتاق تمیز جلوگیری شود.
طراحی اتاق تمیز با توجه به این اهداف انجام می شود تا از تولید محصولات با کیفیت بالا و بدون آلودگی اطمینان حاصل شود.
بیشتر بخوانید | بررسی ولیدیشن اتاق تمیز
۵ نکته طلایی در طراحی اتاق تمیز
ساخت و طراحی اتاق تمیز به طور کلی به شرح زیر تعریف می شود:
- مصالح ساخت اتاق تمیز معمولا صفحات سطح صاف هستند. انتخاب رنگ برای سقف، دیوارها و درها سفید است. امروزه معمولاً از پانل ساندویچ پر شده با پلی اورتان یا پلی استایرن با روکش پخته شده استفاده می کنند که جنس صفحات آنها از فولادی می باشد.
- سطح باید عاری از برآمدگی باشد و به راحتی از هر گونه آلودگی که رسوب می کند، پاک شود. پوشش سطح در اتاق تمیز نباید به راحتی شکسته شود؛ زیرا تراشه ها یا ذراتی از مواد را که ممکن است اتاق تمیز را آلوده کند، پراکنده می شود.
- پیچ و مهره هایی که در اتاق تمیز بکار می روند، نباید منافذی داشته باشند؛ زیرا ممکن است کثیفی را در خود جای داده و سپس پراکنده شوند. به عنوان مثال برای خدمات شهری، آبپاش ها یا سایر دستگاه ها باید از پیچ و مهره های سیلیکونی مناسب استفاده کنند.
1. بررسی تجهیزات مورد نیاز برای طراحی اتاق تمیز
هنگامی که می خواهید برای اتاق تمیز تجهیزات بخرید، لازم است قبل از آن دیوار، سقف و شیشه را به گونه ای بسازید که دسترسی برای تمیز کردن آزاد باشد.
سطح اتاق تمیز به ویژه کف، باید بتواند در برابر مواد ضدعفونی کننده شیمیایی مقاومت کند. در برخی از فرآیندها از اسیدهای قوی یا حلال هایی استفاده می شود که به سطح عادی می تواند آسیب وارد کند.
در نتیجه باید از تجهیزات مقاوم به مواد شیمیایی استفاده نمود. نوع کف اتاق تمیز باید به راحتی قابل تمیز کردن باشد تا بتواند در برابر مواد شیمیایی مقاومت کند.
پیچ و مهره ها ممکن است پوشش هم سطحی را به خصوص در محل اتصال کف به دیوار ایجاد کند که در این مواقع باید در طراحی دقت کرد تا چنین مشکلی را پیش نیاورد.
2. انتخاب شرکت معتبر
انتخاب شرکتی که بتواند طراحی اتاق تمیز را به صورت اصولی و درست انجام دهد، سخت است. با این حال با اکیاس لازم نیست نگران طراحی و تجهیزات مورد استفاده در اتاق کلین روم باشید.
شما می توانید به راحتی از روند کار اطلاع پیدا کنید و این کار را به دست متخصصین بسپارید.
3. بررسی تقاضا برای ساخت اتاق تمیز
صنایع گوناگون نیاز شدیدی به اتاق های تمیز دارند. در نتیجه به دنبال افرادی هستند که بتوانند کاملا اصولی و بی عیب این دسته از اتاق ها را بسازند.
اکیاس سعی می کند تا علاوه بر ساخت درست اتاق تمیز، فضای اطراف را نیز در نظر می گیرد. مهم نیست که چقدر جریان هوا به خوبی در این فضا کنترل شده باشد، ممکن است قسمت هایی از دیوار یا سقف راهی برای نفوذ آلودگی ها وجود داشته باشد.
صرف نظر از نحوه طراحی اتاق تمیز، آلودگی هوا از طریق درها نیز امکان پذیر می باشد. در واقع یک نکته مهم طراحی دری است که بتواند این ویژگی معماری داشته باشد. به عبارتی دیگر بتواند باعث کاهش اتلاف هوا شود.
هوا گاهی اوقات به روش های غیرقابل پیش بینی و برنامه ریزی نشده، وارد یک اتاق تمیز شده و خارج می شود. هدف کنترل جلوگیری از هر دو است. نشت هوا باید با سرعت 1 تا 2 درصد کنترل شود.
4. توجه به نگهداری اتاق تمیز
نگهداری از اتاق تمیز و ضدعفونی کردن آن از جمله مسائل با اهمیتی است که کارکنان باید به آن توجه کنند. قبل و بعد از هر عملیاتی باید به این نکته توجه شود. ۸۰٪ آلودگی ها از کارکنان اتاق تمیز به وجود می آید.
در نتیجه باید کارکنان هنگام استفاده از وسایل، دستورالعمل های لازم را بدانند. همین امر در کاهش آلودگی بسیار موثر بوده و باعث نگهداری اتاق تمیز می شود.
شما می توانید با دسترسی داشتن به راهروها و درهای ورودی، آلودگی را کاهش دهید. همچنین مهم است که یک فضای کنترل شده ای ایجاد کنید که به اندازه کافی بزرگ باشد تا نیازهای شما را برآورده کند.
برای حفظ و نگهداری از اتاق تمیز، هواساز هایژنیک می تواند کمک کند تا یک جریانی از هوا صورت بگیرد تا بتواند آلودگی متقاطع را کاهش دهد.
بسیاری از شرکت ها امکاناتی را طراحی می کنند که می تواند در نگهداری از اتاق تمیز تاثیرگذار باشد. مثلا جریان هوای یک طرفه به بیرون، کنترل ورودی، خروجی ها و لباس های مناسب از جمله مواردی هستند که در نگهداری موثر است.
5. انتخاب جنس مرغوب برای در و پنجره
هنگام ایجاد یک فضای اتاق تمیز، استفاده از موادی که باعث جلوگیری از ریزش ذرات معلق می شود بسیار اهمیت دارد. همچنین باید فضایی که باعث رشد میکروارگانیسم ها می شوند، توجه کرد.
همچنین سطح در و پنجره را باید به گونه ای انتخاب کرد که برای تمیز کردن آسان باشد. بهترین مواد برای تمیز کردن عبارتند از HPL، GI با پوشش پودری، شیشه، فولاد ضد زنگ و مواد دیگر.
این متریال برای انتخاب در و پنجره مناسب هستند. سایر عوامل از جمله کیفیت مواد، استحکام، مدولار بودن و دوام از دیگر عواملی هستند که باید هنگام خرید به آنها دقت کنید.
سفارش اتاق تمیز به اکیاس کلین روم
طراحی و ساخت کلین روم از جمله پروژه های حساسی است که باید توسط متخصصین انجام بگیرد. اکیاس می تواند به شما کمک کند تا بتوانید از متخصصین مشورت بگیرید.
همچنین برای خرید تجهیزات لازم برای اتاق تمیز می توانید به اکیاس سفارش دهید. اکیاس با داشتن نیروهای توانمند توانسته اتاق های تمیز را با استانداردهای صنایع بسازد و آنها را به شما در سریع ترین زمان تحویل دهد.
از آنجایی که ساخت اتاق تمیز نیاز به مهارت و تجربه دارد، اکیاس بهترین انتخاب است تا بتوانید پروژه خود را به آنها برای طراحی بسپارید.
اتاق های تمیز بر اساس میزان تمیزی هوا طبقه بندی می شوند. ایجاد یک اتاق ISO تمیز یک فرآیند پیشرفته است که بسته به کیفیت هوا اندازه گیری می شود.
در طراحی و نظافت اتاق تمیز، تعیین کیفیت نظافت در اتاق ایزو کلین از جمله موارد مهمی است که در شرکت اکیاس بسیار اهمیت دارد. شما نیز می توانید پروژه های خود را به اکیاس کلین روم بسپارید.