در برخی از صنایع به بخشی عاری از میکروب و ذرات آلوده کننده نیازمند هستیم. این بخش ها به صورت پیش ساخته تهیه می گردند و در آن ها حجم آلودگی پایین آورده می شود تا بخش های حساس با مشکل مواجه نشوند. اتاق های تمیز یا کلین روم هایی مانند اتاق تمیز کلاس D تجهیزات و بخش هایی هستند که یک محیط عاری از میکروب را ایجاد می کنند.
این بخش ها به عنوان یک سد دفاعی در مقابل میکروارگانیسم ها و مواد بیولوژیکی و شیمیایی عمل می نمایند.
کلین روم های کلاس D بیشتر در مراکز تحقیقاتی، درمانی و صنایع حساس استفاده می شوند. پرسنل این بخش ها با عبور از اتاق تمیز دیگر هیچ آلودگی و ذرات معلقی را به بخش های حساس صنایع خود انتقال نمی دهند.
اتاق تمیز چیست؟
فضاهای محصوری که در آن ها ذرات آلوده کننده و آلاینده در پایین ترین حد خود قرار دارند در صنایع به اتاق تمیز معروف هستند. در این اتاق ها از هواسازهای متفاوتی استفاده می شود. هواساز هایژنیک یکی از پر کاربردترین هواسازهای مورد استفاده در این صنایع است. اتاق های تمیز دارای تجهیزاتی هستند که می توانند رطوبت هوا را علاوه بر کاهش سطح آلاینده ها کنترل نمایند.
این اتاق ها بر اساس صنایعی که در آن ها مورد استفاده قرار می گیرند درجه بندی می شوند. در کلین روم ها جریان هوا در دو دسته بندی قرار می گیرد.
- جریان یک سویه یا لامینار
- اتاق تمیز کلاس D با جریان غیر یک سویه
منظور از کلاس بندی اتاق تمیز چیست؟
وجود آلودگی و ذرات معلق در فضای برخی از صنایع بسیار خطرناک و مشکل ساز است. بر اساس میزان حساسیت صنایع، استانداردهای خاصی برای ساخت اتاق تمیز ها وجود دارند.
- کلاس بندی بر اساس استانداردهای جهانی و بین المللی آمریکا و ایزو
- حساسیت کار
- طبقه بندی بر اساس کاربری و نوع محصول
- اندازه ذرات
کلاس بندی اتاق تمیز
طراحی، کلاس بندی و استفاده از تجهیزات در کلین روم ها بر اساس کلاس بندی آن ها تقسیم می شوند.
-
استاندارد D
این استاندارد در رده چهارم و پایین ترین درجه بندی قرار می گیرد. در اتاق هایی با استاندارد D روند کنترل شرایط محیطی و شرایط اتاق اهمیت زیادی ندارد و نیازمند به استفاده از هواساز های خاص مانند هواساز هایژنیک نخواهد بود.
-
استاندارد G
استاندارد GMP یا G اتاق های تمیز را در چهار دسته بندی A تا D قرار می دهد. بر اساس این استاندارد ذرات باید در اتاق در یک اندازه مشخص باشند. ابعاد اتاق و تعداد پرسنل اتاق تمیز کلاس D نیز در درجه بندی اهمیت پیدا می کند.
-
استاندارد بر مبنای تعداد ذرات
این استاندارد برای شرایط و فضاهایی که در صنایع حساسیت بالایی دارند مورد استفاده قرار می گیرد. در این طبقه بندی تعداد ذرات 209 با قطری در حدود0/5 میکرون برای هر فوت مکعب از اتاق در نظر گرفته می شود. این استاندارد برای اتاق های صنعتی دارای تولیدات خاص استفاده خواهد شد.
منظور از اتاق تمیز کلاس D
کلین روم هایی که در دسته بندی D قرار می گیرند در سطح چهارم استاندارد جهانی هستند. از نظر شرایط هوایی و محیطی در گرید 9 قرار دارند. در این اتاق ها تمیز بودن هوا از نظر خطر پذیری و شرایط بحرانی از اهمیت کمتری برخوردار است. تعداد ذرات با اندازه نیم میکرون در این اتاق ها می تواند تا حدود 350000 ذره باشد.
میزان تهویه برای داخل اتاق با توجه به جریان هوا و نیاز تهویه ای آن تقسیم بندی می شود. با کاهش تعداد پرسنل موجود در اتاق دفعات تهویه نیز کاهش پیدا می کند. طراحی کلین روم ها و اتاق تمیز کلاس D برای مواردی انجام می پذیرد که کم ترین ریسک و نقطه بحرانی را دارا است.
بیشتر بخوانید | طراحی اتاق تمیز
نتیجه گیری
صنایع حساس برای کاهش ریسک و آلودگی در فضای تولیدات خود از بخش هایی با تجهیزات ویژه استفاده می کنند. این بخش ها به عنوان کلین روم شناخته می شوند که بر اساس نوع کاربری و تولیدات، کلاس بندی های متفاوتی دارند.
درجه بندی کلاس D برای کارخانه ها و مجموعه هایی طراحی می شوند که ریسک ورود آلودگی در آن ها اهمیت کمتری داشته باشد. فیلترها و هواسازهای این مجموعه ها نیز تفاوت های قابل توجهی با کلاس های درجه A,B دارند.