اتاق تمیز چیست؟

در بسیاری از صنایع برای تولید محصولات بهتر و یا ارائه خدمات، به یک محیط ایزوله نیاز دارند تا کارهای مهم و حساس را در آنجا انجام دهند. اتاق تمیز یا کلین روم به دلیل خصوصیات و ویژگی‌های خاصی که دارد، هوای محیط را از آلاینده‌ها پاک می‌کند و شرایط را برای فعالیت این مراکز فراهم خواهد کرد.

قبل از اینکه برای طراحی clean room و یا ساخت آن اقدام خاصی انجام دهید، ابتدا باید اطلاعات کامل و جامعی درباره آن به دست بیاورید. در ادامه این مطلب به شما خواهیم گفت اتاق تمیز چیست تا بیشتر از پیش با خصوصیات، مزایا، کاربردها، مدل‌های مختلف، الزامات، استانداردها، کلاس‌بندی‌ها و سایر ویژگی‌های آن آشنا شوید.

تعریف اتاق تمیز یا کلین روم

بیشتر افراد اطلاعات زیادی درباره cleanroom ندارند، به همین دلیل با این سؤال مواجه می‌شوند که اتاق تمیز چیست؟ در پاسخ به این دسته از افراد باید گفت که کلین روم به اتاقی گفته می‌شود که فضای آن از هرگونه آلاینده‌ای پاک شده است. در واقع بسیاری از مراکز مختلف از جمله بیمارستان‌ها، مراکز صنعتی، غذایی، آزمایشگاه و… برای فعالیت بهتر و سالم‌تر به یک اتاق پاک نیاز دارند تا آلاینده‌ها و مواد مضر در داخل هوا باعث ایجاد مشکل نشود.

استفاده از تجهیزات پیشرفته در اتاق‌های تمیز و رعایت یک‌سری از قوانین خاص، باعث ایجاد محیطی پاک و عاری از آلاینده‌های مضر شده است تا تمامی مراکز بتوانند با خیال راحت فعالیت‌های حساس خود را انجام دهند.

مهم‌ترین الزامات اتاق تمیز چیست؟

هنگام طراحی صفر تا صد اتاق تمیز باید به الزامات و ویژگی‌های خاصی توجه داشته باشید. در واقع تمام کلین روم‌ها برای اینکه شرایط لازم را برای فعالیت مراکز مختلف فراهم کنند، باید الزامات خاصی داشته باشند. اولین و مهم‌ترین الزامات کلین روم این است که نباید آلاینده‌ها از خارج به داخل اتاق وارد شوند.

دومین ویژگی یا الزامات اتاق تمیز، عدم ایجاد گردوغبار توسط تجهیزات موجود در داخل اتاق است، یعنی تمامی تجهیزات داخل اتاق، نباید بر اثر اصطکاک و یا واکنش‌ها شیمیایی گردوغبار تولید کنند.

سومین الزامات اتاق‌های تمیز، عدم تجمع و انباشت آلاینده‌ها در داخل اتاق و ازبین‌بردن آلاینده‌هایی که قبلاً در داخل اتاق وجود داشتند. علاوه بر این الزامات مهم، باید هوایی که وارد کلین روم می‌شود، توسط فیلترهای مخصوص فیلتر شود تا از ورود ذرات هوا و سایر آلاینده‌ها به‌خوبی جلوگیری شود.

معمولاً در بیشتر اتاق‌های تمیز از فیلتر ذرات ریز هوا با راندمان بالا (فیلتر هپا) و فیلتر هوا با نفوذ بسیار کم (ULPA) استفاده می‌کنند، البته مراحل متعدد فیلتراسیون باعث می‌شود از فیلترهای دیگر هم استفاده کنند. در کنار تمامی این الزامات، باید الزامات دیگری مانند معماری کلین روم، کنترل آلودگی، نظافت کلین روم و لباس پوشیدن در اتاق تمیز هم موردتوجه قرار بگیرد.

طراحی اتاق تمیز

طراحی و ساخت اتاق تمیز یکی از مهم‌ترین مسائلی است که باید زیر نظر کارشناسان و متخصصان این زمینه صورت بگیرد. هنگامی که کلین روم طراحی می‌شود، باید تمامی استانداردها و اصل‌ها به‌خوبی رعایت شوند تا در نهایت بتوان به بهترین شکل ممکن دما، رطوبت، فشار و غلظت ذرات در هوا کنترل کرد.

در هنگام ساخت و طراحی اتاق تمیز باید شرایط به‌گونه‌ای رقم بخورد که ذرات بسیار کمی به آن نفوذ کنند و یا در صورت نفوذ، بقایای آن‌ها کم باشد. همچنین تمامی تجهیزات و وسایلی که در هنگام ساخت cleanroom مورداستفاده قرار می‌گیرد، باید کمترین تعداد ذرات در هوا را ایجاد کنند.

نکته دیگری که باید هنگام طراحی و ساخت کلین روم به آن توجه شود، نوع اتاق‌های تمیز و کاربرد آن است. در واقع اتاق تمیز در مدل‌های مختلفی تولید می‌شود که شما باید بر اساس نیاز خود بهترین گزینه را انتخاب کنید.

برای مطالعه بیشتر در مورد طراحی اتاق تمیز کلیک کنید

انواع مدل‌های اتاق تمیز

تا زمانی که با انواع کلین روم آشنا نشوید، نمی‌توانید بفهمید که اتاق تمیز چیست و در چه مکان‌های از آن استفاده می‌کنند. کلین روم‌ها انواع مختلفی دارند که بر اساس نوع جریان هوا به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:

• اتاق تمیز جریان لامینار یا یک سویه: در این نوع از اتاق تمیز از حجم هوای بیشتری استفاده می‌شود و تعداد تعویض هوا در طول یک ساعت بیشتر از سایر مدل‌ها است، بنابراین این نوع از اتاق‌ها تمیزتر هستند. همچنین اتاق‌های تمیز جریان لامینار به دودسته عمودی و افقی تقسیم می‌شوند. تفاوت این نوع از اتاق‌ها در مسیر جریان ورودی و خروجی هوا است.
• اتاق جریان غیر لامینار یا غیرهم‌سو: این نوع از کلین روم‌ها که با نام جریان متلاطم هم شناخته می‌شوند، با ایجاد جریان غیر هم سود، هوای تمیز را از دریچه‌های سقفی وارد اتاق می‌کنند و بعد از ترکیب آن با هوای داخل اتاق، از طریق دریچه اگزاست هوا را از اتاق خارج می‌کنند.
• کلین روم با جریان هوای مختلط یا میکس: در ساخت این نوع از اتاق تمیز؛ از هر دو جریان هوا برای پاکیزگی اتاق استفاده می‌کنند، ازآنجایی‌که این کلین روم کارایی بالا و قیمت کمی دارد، استفاده از آن رایج است.

مهم‌ترین کاربردهای کلین روم

در ابتدا اتاق تمیز را برای بیمارستان‌ها و جلوگیری از ایجاد عفونت ایجاد کردند، اما هرچه زمان بیشتر روبه‌جلو رفت، سایر مراکز دیگر هم برای ایجاد محیطی پاک و عاری از آلاینده‌های مضر، به این اتاق نیاز پیدا کردند. امروزه کاربرد کلین روم‌ها به بیشتر محیط‌ها رسیده است و از آن برای فعالیت بهتر و سالم‌تر استفاده می‌کنند. از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای cleanroom، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیمارستان‌ها و خدمات پزشکی
• آزمایشگاه‌ها
• محیط‌زیست
• صنعت هسته‌ای
• صنعت داروسازی
• صنایع غذایی
• فناوری اطلاعات
• صنعت کشاورزی
• صنایع میکروالکترونیک

استانداردهای اتاق تمیز چیست؟

معمولاً هنگامی که صحبت از استاندارد اتاق تمیز می‌شود، افراد با این سؤال مواجه می‌شوند که استانداردهای اتاق تمیز چیست؟ طراحی و ساخت اتاق‌های تمیز باید بر اساس استانداردها و اصول خاصی انجام بگیرد تا بتوان برای تمیزی هوای محیط به آن‌ها اعتماد کرد. در ادامه مهم‌ترین استانداردهای کلین روم را معرفی می‌کنیم:

استاندارد فدرال 209

استاندارد فدرال 209 مشهورترین استاندارد اتاق تمیز به شمار می‌آید که شاخص اصلی درجه‌بندی آن شمارش تعداد ذرات با قطر 0.5 میکرومتر در واحد حجم است. برای مثال، در یک اتاق با کلاس یک،  تنها 1 ذره با قطر 0.5 میکرومتر در واحد حجم (فوت مکعب) وجود دارد. معمولا از این طبقه‌بندی برای اتاق‌های صنعتی استفاده می‌شود.

استاندارد 14644

در این نوع از استانداردهای کلین روم، عوامل مختلفی مانند طراحي اتاق تمیز، تست عملكرد و آلودگي محيطي محاسبه می‌شوند. بر اساس استاندارد 14644، کلاس‌های اتاق کلین از کلاس ایزو 1 تا ایزو 9 تقسیم می‌شوند.

استاندارد GMP

استاندارد GMP یکی دیگر از استانداردهای cleanroom است که بر اساس آن ذرات هوا به دو روش آماده به کار و در حین انجام کار شمارش خواهند شد. در واقع این استاندارد متعلق به ایالت فدرال آمریکا است که در هر فوت، ذرات با اندازه مشخص را اندازه‌گیری می‌کند. همچنین در این استاندارد موارد دیگری مانند تجهیزات موجود در اتاق، ابعاد اتاق و تعداد پرسنل مدنظر قرار می‌گیرند. بر اساس این استاندارد، کلاس‌هایی با کلاس 100 الی 1000 وجود دارند که در هریک از آن‌ها تعداد ذرات محدودی امکان تجمع دارند. در واقع میزان تجمع ذرات بستگی به حساسیت محصول تولید شده دارد.

برای مطالعه بیشتر در مورد استانداردهای اتاق تمیز کلیک کنید

مهم‌ترین کلاس‌های اتاق تمیز

اتاق‌های تمیز بر اساس میزان تمیزی هوا کلاس‌بندی می‌شوند، به همین دلیل افراد بر اساس نوع فعالیت و میزان هوای تمیزی که نیاز دارند، برای خرید آن‌ها اقدام می‌کنند. برای کلاس‌بندی و یا طبقه‌بندی اتاق تمیز، از روش خاصی برای محاسبه ذرات استفاده می‌کنند تا بتوانند اتاق‌ها را با دقت بالایی طراحی کنند. در واقع طبق استاندارد فدرال 209، تعداد ذرات معادل و بیشتر از 0.5 میکرومتر در یک فوت مکعب هوا اندازه‌گیری می‌شود. مواردی که در ادامه معرفی می‌کنیم، رایج‌ترین کلاس‌های کلین روم هستند:

• اتاق کلاس 1: در این اتاق حداکثر 35 ذره به اندازه 0.1 میکرومتر و فقط یک ذره با اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است.
• اتاق کلاس 10: در این کلاس حداکثر 350 ذره به اندازه 0.1 میکرومتر و 10 ذره با اندازه 0.5 میکرومتر مجاز خواهد بود.
• اتاق کلاس 100: در این کلاس حداکثر 3500 ذره به اندازه 0.1 میکرومتر و 100 ذره با اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است.
• اتاق کلاس 1000: در این کلاس حداکثر 1000 ذره به اندازه 0.5 میکرومتر و 7 ذره با اندازه 5 میکرومتر مجاز است.
• اتاق کلاس 10000: در این کلاس حداکثر 10000 ذره به اندازه 0.5 میکرومتر و 70 ذره با اندازه 5 میکرومتر مجاز خواهد بود.
• اتاق کلاس 100000: در این کلاس حداکثر 100000 ذره به اندازه 0.5 میکرومتر و 700 ذره با اندازه 5 میکرومتر مجاز است.

انواع تجهیزات اتاق تمیز

حال که فهمیدید اتاق تمیز چیست و در چه کلاس‌هایی دسته‌بندی می‌شود، باید با انواع تجهیزات این اتاق آشنا شوید تا اطلاعات خود را درباره نحوه عملکرد آن بالا ببرید. برای تولید cleanroom و تمیزکردن هوای محیط  از تجهیزات مختلفی استفاده می‌شود که هواساز هایژنیک مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن به شمار می‌آید.

هواساز هایژنیک اصلی‌ترین تأثیر را پاکیزگی هوا دارد و از لحاظ ساختار همانند هواساز معمولی است، البته باید بدانید که این نوع از هواسازها عمل فیلتراسیون را تا 99.99 درصد انجام می‌دهند. علاوه بر هواساز هایژنیک تجهیزات دیگری در اتاق تمیز وجود دارند که مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

• ساندویچ پانل دیواری clean room
• اگزاست فن
• ساندویچ پانل سقفی clean room
• درب اتاق تمیز هم باد (Flush System)
• درب اتاق تمیز غیر هم باد (Semi Flush System)
• پنجره clean room
• پس باکس

جریان هوا در اتاق تمیز

جریان هوا در اتاق تمیز به نحوه توزیع هوای فیلتر شده در اتاق تمیز اشاره دارد. جریان هوا در کلین روم نقش مهمی در کنترل سطح آلودگی ذرات در اتاق ایفا می کند.

از نظر جریان هوا می توان اتاق های تمیز را به سه دسته کلی تقسیم نمود:

1. کلین روم با جریان لامینار (یک سویه)

اتاق تمیز با جریان لامینار (یک سویه) نوع خاصی از اتاق تمیز است که در آن هوای فیلتر شده به صورت یک جریان مستقیم و پیوسته در یک مسیر از یک دریچه ورودی در یک طرف اتاق وارد می شود و از دریچه خروجی در طرف دیگر اتاق خارج می شود. این نوع جریان هوا باعث می شود که ذرات موجود در هوا در یک مسیر مستقیم حرکت کنند و از ناحیه کاری دور شوند.

2. اتاق تمیز با جریان غیر لامینار (غیر یک سویه)

کلین روم با جریان غیر لامینار (غیر یک سویه) نوع خاصی از اتاق تمیز است که در آن هوای فیلتر شده به صورت یک جریان آشفته در اتاق جریان می یابد. این نوع جریان هوا باعث می شود که ذرات موجود در هوا در تمام نقاط اتاق پخش شوند.

اتاق های تمیز با جریان غیر لامینار برای کاربردهایی که به کنترل دقیق آلودگی ذرات نیاز ندارند، مانند تولید داروها، مواد غذایی و محصولات آرایشی، استفاده می شوند.

ویژگی های اتاق تمیز با جریان غیر لامینار (غیر یک سویه)

• جریان هوا غیر لامینار: هوای فیلتر شده به صورت یک جریان آشفته در اتاق جریان می یابد.
• سرعت جریان هوا پایین تر: سرعت جریان هوا در اتاق های تمیز با جریان غیر لامینار معمولاً بین 0.5 تا 2 متر بر ثانیه است.
• فیلترهای با بازده متوسط: فیلترهای با بازده متوسط (MERV) برای حذف ذرات معلق در هوا استفاده می شوند.
• حفاظت کمتر از ناحیه کاری: ناحیه کاری کلین روم معمولاً با صفحات یا پرده های محافظ پوشانده نمی شود.

مزیت های اتاق تمیز با جریان غیر لامینار (غیر یک سویه)

• هزینه کمتر: اتاق های تمیز با جریان غیر لامینار معمولاً ارزان تر از اتاق های تمیز با جریان لامینار هستند.
• نیاز به نگهداری کمتر: کلین روم ها با جریان غیر لامینار نیاز به نگهداری کمتری دارند تا عملکرد آنها حفظ شود.
• محدودیت کمتر در اندازه و شکل: اتاق های تمیز با جریان غیر لامینار معمولاً برای کاربردهایی با اندازه و شکل بزرگ مناسب هستند.

معایب اتاق تمیز با جریان غیر لامینار (غیر یک سویه)

• کنترل کمتر آلودگی ذرات: اتاق های تمیز با جریان غیر لامینار نمی توانند سطح آلودگی ذرات را در حد اتاق های تمیز با جریان لامینار کنترل کنند.
• جریان هوا غیر لامینار: جریان هوا غیر لامینار ممکن است باعث اختلال در فرآیندهای تولید شود.
• نیاز به محافظت از ناحیه کاری: ناحیه کاری اتاق تمیز باید با صفحات یا پرده های محافظ پوشانده شود تا از ورود ذرات به ناحیه کاری جلوگیری شود.

انتخاب نوع کلین روم به عوامل مختلفی از جمله کلاس آلودگی، کاربرد و بودجه بستگی دارد.

کلین روم با جریان مخلوط

اتاق تمیز با جریان مخلوط نوع خاصی از کلین روم است که در آن جریان هوا به صورت ترکیبی از جریان لامینار و غیر لامینار است. این نوع جریان هوا معمولاً برای کاربردهایی استفاده می شود که به کنترل متوسط آلودگی ذرات نیاز دارند، مانند تولید لوازم آرایشی، محصولات غذایی و داروهای انسانی.

ویژگی های اتاق تمیز با جریان مخلوط

• جریان هوا مخلوط: جریان هوا به صورت ترکیبی از جریان لامینار و غیر لامینار است.
• سرعت جریان هوا متوسط: سرعت جریان هوا در اتاق های تمیز با جریان مخلوط معمولاً بین 1 تا 3 متر بر ثانیه است.
• فیلترهای با بازده متوسط: فیلترهای با بازده متوسط (MERV) برای حذف ذرات معلق در هوا استفاده می شوند.
• حفاظت نسبی از ناحیه کاری: ناحیه کاری اتاق تمیز معمولاً با صفحات یا پرده های محافظ پوشانده می شود تا از ورود ذرات به ناحیه کاری جلوگیری شود.

مزیت های اتاق تمیز با جریان مخلوط

• کنترل متوسط آلودگی ذرات: اتاق های تمیز با جریان مخلوط می توانند سطح آلودگی ذرات را در حد متوسط کنترل کنند.
• جریان هوا مخلوط: جریان هوا مخلوط می تواند باعث کاهش اختلال در فرآیندهای تولید شود.
• هزینه کمتر: اتاق های تمیز با جریان مخلوط معمولاً ارزان تر از اتاق های تمیز با جریان لامینار هستند.
• نیاز به نگهداری کمتر: اتاق های تمیز با جریان مخلوط نیاز به نگهداری کمتری دارند تا عملکرد آنها حفظ شود.

معایب اتاق تمیز با جریان مخلوط

• کنترل کمتر آلودگی ذرات: اتاق های تمیز با جریان مخلوط نمی توانند سطح آلودگی ذرات را در حد اتاق های تمیز با جریان لامینار کنترل کنند.
• نیاز به محافظت از ناحیه کاری: ناحیه کاری اتاق تمیز باید با صفحات یا پرده های محافظ پوشانده شود تا از ورود ذرات به ناحیه کاری جلوگیری شود.

انتخاب نوع اتاق تمیز به عوامل مختلفی از جمله کلاس آلودگی، کاربرد و بودجه بستگی دارد.

انتخاب نوع جریان اتاق های تمیز با توجه به درجه تمیزی و کاربرد مورد نظر صورت می گیرد. اتاق های تمیز با جریان لامینار یا یک سویه کلاس بالاتر و یا به عبارتی اتاق های تمیز با درجه تمیزی بالاتری را فراهم می سازند درنتیجه در صنایع حساس تر به آلودگی های ذره ای و میکروبی از این نوع اتاق تمیز استفاده می نمایند.

روش‌های پایش اتاق تمیز چیست؟

پایش اتاق تمیز چیست؟ این سؤال یکی دیگر از سؤالات مهم و پرتکرار حوزه کلین روم است که معمولاً افراد با آن مواجه می‌شوند. در پاسخ به این سؤال می‌توان گفت که پایش کلین روم‌ها به معنی  بررسی وضعیت آن‌ها است که با روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد.

همان‌طور که گفتیم، اتاق تمیز انواع مختلفی دارد که هریک از آن‌ها درجه تمیزی معینی اختصاص داده می‌شود. هنگامی که درجه تمیزی خاصی به اتاق‌ها نسبت داده می‌شود، باید انواع پارامترهای فیزیکی و میکروبی از جمله فیلتراسیون هپا، پوشیدن لباس مناسب، اختلاف فشار و… فراهم شود. همچنین برای دستیابی به کنترل میکروبی باید از روش‌های معین نظافت، مواد شوینده و ضدعفونی استفاده شود.

برای اینکه پایش اتاق تمیز به بهترین شکل ممکن انجام شود، روش‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن‌ها را معرفی می‌کنیم:

استفاده از دستگاه ذره شمار یا پارتیکل کانتر

دستگاه ذره شمار یکی از بهترین وسیله‌ها برای پایش اتاق تمیز به شمار می‌آید که اندازه‌گیری تعداد ذرات موجود در حجم معینی از هوا را انجام می‌دهد. در واقع این دستگاه حجم معینی از هوا را دریافت می‌کند و پس از بررسی و آنالیز آن، ذرات هوا در ابعاد مختلف را تفکیک و شمارش می‌‌کند.

استفاده از محیط‌‌‌های کشت در نقاط مختلف اتاق تقسیم

استفاده از محیط‌‌های کشت باکتریایی مثل بلاد آگار و محیط‌های کشت قارچی مثل سابرو دکستروز آگار یکی دیگر از روش‌های پایش اتاق تمیز هستند که معمولاً از آنها استفاده می‌کنند. برای انجام این کار،  پلیت‌های حاوی محیط‌‌های کشت بلاد آگار را در نقاط مختلف اتاق قرار می‌دهند  و درب آن‌ها را به مدت نیم ساعت باز می‌گذارند. بعد از گذشت نیم ساعت، درب آن‌ها را بسته و در دمای 37 درجه سانتیگراد به مدت حداقل 48 ساعت انکوبه می‌کنند تا آن را از لحاظ رشد و ظهور کلنی باکتریایی بررسی کنند.

روش محیط کشت سابرو دکستروز هم به همین شکل است، اما در این روش پلیت‌ها را در دمای اتاق به مدت 14 روز نگهداری می‌کنند تا آن‌ها را از لحاظ رشد و ظهور کلنی قارچی بررسی کنند.

دستورالعمل‌های پایش اتاق تمیز

در ادامه معرفی صفر تا صد اتاق تمیز به دستورالعمل‌های آن می‌رسیم که اهمیت آن‌ها به‌اندازه روش‌های مختلف پایش است. علاوه بر روش‌هایی که معرفی کردیم، یک‌سری دستورالعمل هم وجود دارد که برای پایش کلین روم می‌توان آن‌ها را به کار گرفت. موارد زیر مهم‌ترین دستورالعمل‌های پایش cleanroom هستند:

• GMP اتحادیه اروپا، پیوست ۱: تولید استریل، حداکثر تعداد ذرات زیست‌پذیر و غیر زیست‌پذیر به همراه جزئیات روش‌های مورد قبول پایش محیطی
• GMP اتحادیه اروپا، بخش ۴-۱ «کنترل کیفیت»: پایش شرایط محیطی برای برآورده‌کردن الزامات GMP
• GMP اتحادیه اروپا، بخش ۵: محافظت اماکن تولیدی در برابر آلودگی‌های میکروبی و سایر آلودگی‌ها
• GMP اتحادیه اروپا، پیوست ۷: جلوگیری از آلودگی هنگام تولید محصولات دارویی گیاهی
• GMP اتحادیه اروپا، پیوست ۹: تدوین هشدارهای مربوط به حساسیت مایعات، کرم‌ها و پمادها نسبت به آلودگی‌های میکروبی
• آیین‌نامه ۲۱۱.۱۱۳ قوانین فدرال: کنترل آلودگی‌های میکروبی با تأکید بر خطر میکروارگانیسم‌های نامطلوب
• USP 35-NF30: کنترل میکروبی و نظارت بر محیط‌های فراوری ضدعفونی
• استاندارد ایزو ۱۴۶۴۴ (قسمت‌های ۱ تا ۹): اتاق‌های تمیز و محیط‌های کنترل‌شده

ولیدیشن اتاق تمیز

کسانی که نمی‌دانند ولیدیشن اتاق تمیز چیست، یکی از مهم‌ترین و مراحل طراحی این اتاق  را ازدست‌داده‌اند، در واقع ولیدیشن کلین روم‌ به معنای اعتبارسنجی اتاق با استفاده از روش‌های مختلف است. شاید برایتان سؤال  باشد که چرا ولیدیشن اتاق‌ها را با روش‌های مختلف انجام می‌دهند؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که ولیدیشن cleanroom به این خاطر انجام می‌شود که از استاندارد تجهیزات و تأسیسات در زمان طراحی اطمینان حاصل کنند.

برای اینکه ولیدیشن اتاق تمیز انجام شود، باید چند مرحله مختلف پشت سر گذاشته شود. موارد زیر مهم‌ترین مراحل ولیدیشن کلین روم‌ها هستند:

• سنجش طراحی کلین روم و تطابق آن با نیاز کارفرما و مشتری
• سنجش کیفیت نصب ابزار و هماهنگ بودن ابزار کار طبق نیاز کلین روم
• سنجش عملکرد تجهیزات در اعتبار سنجی کلین روم
• سنجش عناصری مانند مقدار میکروارگانیسم های موجود در هوا، سطح ذرات داخل هوا، مقدار رطوبت موجود در هوا، فشار هوا و …

تست‌های موردنیاز برای ولیدیشن اتاق تمیز

برای اینکه ولیدیشن اتاق تمیز به‌خوبی انجام گیرد، باید تست‌های مختلفی صورت بگیرد، موارد زیر مهم‌ترین تست‌های ولیدیشن cleanroom هستند:

• تست سرعت و حجم هوا
• تست دما و رطوبت
• تست اختلاف فشار
• تست شمارش ذرات
• تست نشتی فیلتر هپا
• تست ریکاوری
• تست کلاس‌بندی

 راه‌های کنترل و کاهش آلودگی کلین روم

در ادامه مقاله اتاق تمیز چیست، به یکی از مهم‌ترین مباحث یعنی راه‌های کنترل و کاهش آلودگی کلین روم می‌رسیم. هنگامی که صفر تا صد اتاق تمیز را مورد بررسی قرار می‌دهید، باید اطلاعت کاملی درباره آن کسب کنید تا نسبت به آن شناخت بهتری داشته باشید.

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که با ساخت کلین روم دیگر آلودگی وارد محیط نمی‌شود، اما این تصور کاملاً اشتباه است. در بسیاری از مواقع آلودگی وارد کلین روم‌ها می‌شود که ما باید با استفاده از راه‌های زیر، از این اتفاق جلوگیری کنید.

• استفاده از فیلتر مناسب هوا
• استفاده از کفش‌های چسبنده
• استفاده از پوشش مناسب توسط کارکنان
• استفاده از ملزومات و تجهیزات مخصوص
• کنترل ورود و خروج پرسنل
• مدیریت زباله و تجهیزات مصرف شده

تست میکروبی اتاق

یکی دیگر از تست‌های بسیار مهمی که باید در کلین روم‌ها اجرا شود، تست میکروبی نام دارد. برای انجام این کار از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را معرفی می‌کنیم:

• کنترل میکروبی پلیت گذاری (Settle plate): استفاده از پلیت‌های استانداردی با قطر 9 سانتیمتر در یک مکان ثابت
• کنترل میکروبی تماسی (Contact plate): استفاده از پلیت‌های استانداردی با قطر 5.5
• دستگاه Air sampling: استفاده از دستگاه air sampling با پلیت‌های استاندارد قطر 9 سانتیمتر (تعداد میکروب‌های موجود در یک متر مکعب را اندازه گیری می کند)

مزایای استفاده از اتاق تمیز

در پایان مقاله اتاق تمیز چیست، باید مزایا استفاده از این نوع اتاق را بدانید تا اطلاعاتتان در تمامی حوزه‌ها کامل شود. در واقع مزایای استفاده از کلین روم یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مباحث این حوزه است که افراد را برای خرید و تجهیز cleanroom ترغیب می‌کند. مواردی که در ادامه معرفی می‌کنیم، اصلی‌ترین مزایایی هستند که استفاده از کلین روم‌ها به همراه دارند:

• کاهش سطح آلودگی هوا و افزایش کیفیت محصولات
• کاهش میزان ضایعات محصولات به دلیل کنترل آلودگی در کلین روم
• افزایش ایمنی کارکنان به دلیل نبود آلاینده‌های مضر
• افزایش راندمان تولید در اثر کنترل شرایط محیطی

مهم‌ترین نکته در هنگام سفارش اتاق تمیز

هنگامی که فهمیدید اتاق تمیز چیست و چه مزایایی برای شما به همراه دارد، باید برای سفارش اتاق و یا تجهیزات مختلف آن اقدامات لازم را انجام دهید. هنگام سفارش کلین روم و تجهیزات آن باید به نکات مهمی دقت کنید که انتخاب شرکت و تولیدی معتبر مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن‌ها به شمار می‌آید.

امروزه گروه‌های صنعتی مختلفی صفر تا صد اتاق تمیز را انجام می‌دهند که اکیاس وطن یکی از بهترین و معتبرترین آن‌ها است، این گروه صنعتی با بهره‌گیری از متخصصان حرفه‌ای و باتجربه، توانسته طراحی، ساخت و تجهیز اتاق تمیز را به بهترین شکل ممکن انجام دهد. تمامی محصولات اکیاس وطن دارای استانداردهای جهانی هستند و بر اساس آخرین روش‌های نوین ساخته شده‌اند. برای اطلاع از خدمات اکیاس وطن با ما در تماس باشید.

سخن نهایی

بسیاری از افراد با این سؤال مواجه می‌شوند که اتاق تمیز چیست و چرا بیشتر مراکز از آن استفاده می‌کنند؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که اتاق‌های تمیز به دلیل برخورداری از تجهیزات مختلف  و شرایط خاص، میزان آلودگی موجود در هوا را تا حد بسیار زیادی پایین می‌آورند. معمولاً مراکز صنعتی، بیمارستان‌ها، صنایع غذایی و… که به چنین شرایطی نیاز دارند، باید کلین روم اختصاصی خود را داشته باشند.

در این مطلب به طور کامل صفر تا صد اتاق تمیز را مورد بررسی قرار دادیم تا بیشتر از پیش با کاربرد، مزایا، مدل‌های مختلف، تجهیزات، استانداردها و سایر ویژگی‌های مهم آن آشنا شوید. اگر همچنان درباره کلین روم سؤال خاصی دارید، از طریق بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.

کلین روم های ساخته شده توسط اتاق تمیز اکیاس